مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان GANRRC
برنامه تلویزیونی مدیریت بهینه تهیه زمین در کشت دوم در استان گلستان با مشارکت پژوهشگر بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان تهیه شد.
به گزارش روابط عمومی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، در هفته گذشته یک برنامه تلویزیونی توسط سیمای سبز استان گلستان از مدیریت بهینه تهیه زمین برای آماده سازی زمین در کشت دوم تهیه و ضبط شد. این برنامه تلویزیونی طی هفته جاری از سیمای استان گلستان در برنامه کشاورزی توسعه استان طی دو نوبت پخش می گردد. در این برنامه دکتر محمد اسماعیل اسدی پژوهشگر آبیاری و زهکشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی مرکز گلستان گفت: در استان گلستان کشت محصولات تابستانه از قبیل ذرت، سویا، آفتابگردان، کنجد و برنج عموما به صورت کشت دوم پس از برداشت محصولاتی مانند گندم، جو و کلزا انجام می شود. برای تهیه بستر زمین جهت آماده سازی کشت دوم بعد از برداشت محصولات پاییزه از قبیل گندم و جو و کلزا در استان گلستان سه روش عمده وجود دارد.
اولین روش تهیه زمین بعد از برداشت گندم و جو در خرداد ماه، آتش زدن بقایای باقیمانده بعد از برداشت گندم و جو و محو آنها از روی زمین می باشد. اگرچه آتش زدن در کوتاه مدت و در زمان سریعتر و با هزینه کمتر سبب از بین رفتن علفهای هرز و تا حدی آفات مزرعه می شود اما اثرات جبران ناپذیری در کاهش حاصلخیزی خاک و از بین رفتن حشرات مفید و شکارگر دارد. به علاوه، باعث فشردگی خاک در اثر کاهش درصد مواد آلی و رطوبت خاک در نتیجه عبور ماشینهای کشاورزی در هنگام آماده سازی زمین گشته که منجر به افزایش وزن مخصوص ظاهری خاک و کاهش تبادلات گازی خاک و نقصان شدید جمعیت انواع میکروارگانیسم های خاک می گردد. همه این موارد عملاً میزان باروری خاک مزرعه را در طی چند سال بعدی بشدت کاهش می دهد و هزینه ای به مراتب بالاتر بدنبال دارد. کاهش مواد آلی خاک در اثر سوزاندن یا جمع آوری بقایای گیاهی موجب کاهش فرآیندهای بیولوژیک می شود زیرا ماده غذایی مورد نیاز میکرواورگانیسم ها تامین نمی گردد. با کاهش فرآیندهای بیولوژیک ترشحات میکرواورگانیسم ها و به دنبال آن استحکام خاکدانه ها کاهش می یابد که به مرور زمان منجر به فشرده شدن خاک و تشکیل کلوخه های بزرگ به هنگام عملیات خاک ورزی می گردد. خاکستر حاصل از بقایای گیاهی قابل استفاده برای میکرواورگانیسم ها نیست و این موضوع منجر به تخریب ساختمان خاک می گردد. این روش به علت خشکاندن و سفت کردن زمین، از بین بردن موجودات ذره بینی زمین، آلودگی محیط زیست با گاز دی اکسید کربن و در نتیجه گرمایش زمین و همچنین خطرات برای زمین ها و باغهای مجاور به هیچوجه پسندیده نیست و کلا توصیه نمی گردد. کشاورزان بعد از آتش زدن بقایا زمین را دو بار دیسک زده و سپس آب تخت می کنند (آبیاری غرقابی) و بعد از خشک شدن زمین مبادرت به کشت دوم از قبیل سویا، ذرت، آفتابگردان و یا کنجد می نمایند. دومین روش تهیه زمین بعد از برداشت گندم و جو شخم سنگین زمین و به زیر خاک بردن بقایای باقیمانده گیاهی می باشد. سومین روش استفاده ازسامانه کشاورزی حفاظتی می باشد که خود به دو طریقه صورت می گیرد.در طریقه اول بدون اینکه بقایای گیاهی باقیمانده از بین بروند با استفاده از دستگاه کارنده بی خاک ورز مبادرت به کشت می نمایند. در طریقه دوم سامانه کشاورزی حفاظتی بدون اینکه بقایای باقیمانده محو شود مبادرت به تهیه زمین با استفاده از عملیات کم خاک ورزی می شود که برای اینکار ادوات متعددی از قبیل ادوات دنباله بند پنج شاخ و چیزل هفت شاخ وجود دارد و به کار می رود. در هر دو طریقه سامانه کشاورزی حفاظتی بقایای گیاهی باقیمانده از کشت قبلی از بین نمی رود و یا به زیر خاک نمی رود زیرا خاک برگردان نمی شود. این دو طریقه به دلیل اینکه بقایای گیاهی آتش زده نمی شود و از بین نمی رود و اثرات خود را در حفظ و نگهداری رطوبت و همچنین کاهش تبخیر در تابستان نشان می دهد بسیار کارآ و موثر بوده و به همین لحاظ به کلیه کشاورزان استان توصیه می گردد.
