برنامه زنده رویش کشاورزی از شبکه سراسری آموزش سیما با حضور دکتر محمد اسماعیل اسدی پژوهشگر بین المللی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان در روز شنبه ۱۰ مهر ۱۴۰۰ برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، در این برنامه که تحت عنوان: اصول کشاوزی حفاظتی در کشت و با مجری گری آقای مهندس فرشید فهیم برگزار شد دکتر اسدی طی پنجاه دقیقه اجرای زنده به تشریح و توصیف اهمیت خاکها در تولید غذای بشر و لزوم حفظ و حراست از آنها به عنوان یک منبع تجدید ناپذیر پرداخت و در ادامه به تشریح اصول کشاورزی حفاظتی و ارایه راه حلهایی برای اجرای آن در اراضی کشور پرداخت. آقای دکتر اسدی در ابتدای برنامه گفت: امروزه بهرهبرداری غیراصولی از خاک سبب شده است مشکلات عدیده زیستمحیطی برای انسان ایجاد شود. طبق تحقیقات عملآمده بعد از جنگ جهانی دوم حدود ۴۰۰ میلیون هکتار از اراضی جهان در اثر اجرای عملیات خاکورزی شدید و نامناسب از بین رفته است. میزان کل فرسایش خاک در جهان ۲۶ میلیارد تن تخمین زده میشود و سهم ایران از آن، حدود ۲ میلیارد تن است که زنگ خطری جدی برای بخش کشاورزی کشور است. خاکهای ما در تولید مواد غذایی، فیبرو اشتغال نقش بسیاری دارد؛ با این حال این خاکهای جوان با مشکلات عدیدهای روبروست، همچون کمبود مواد آلی و فرسایش و خشکسالیهای پیدرپی. علاوه بر محدودیت منابع آب، خاکهای کشاورزی ایران بهعلت استفاده از روشهای خاکورزی نامناسب و مصرف بیرویه کودهای شیمیایی در معرض تخریب و نابودی قرار گرفته است. عملیات خاکورزی شدید باعث میشود خاک به این روشها از بین برود: فرسایش آبی و بادی، افت کیفیت خاک و از همه مهمتر، کاهش مواد آلی خاک. شیوههای سنتی آمادهسازی بستر بذر، روشهای سنتی مدیریت علفهای هرز و سایر عملیات انجامشده در فرایند تولید محصولات مختلف، نهتنها موجب تخریب ساختار طبیعی خاک میشود، بلکه باعث ازبینرفتن موادغذایی، تخریب فرآیند زیستی، فشردگی خاک و کاهش رطوبت خاک خواهد شد. خشکسالی پدیدهای غیرمترقبه و نادر نیست و لازم است روشها و عملیات کشاورزی کشور با این پدیده سازگار شود. در این راستا، کشاورزی حفاظتی راهی اساسی برای مقابله با خشکسالی است. آقای دکتر اسدی در ادامه افزود: کشاورزی حفاظتی دانش و ابزار لازم را به وجود میآورد تا کشاورزان بتوانند منافع چشمگیری به دست آورند و در عین حال از خاک و آب و محیطزیست نیز محافظت کنند. روشهای سنتی استفاده از زمین و نیز مدیریت ضعیف تعداد زیادی از کشاورزان، بر ناکارآمدی سامانه کشاورزی کشور دامن میزند. شرایط اقلیمی ایران خشک است و در زمینه منابع آب و خاک تهدیدهایی جدی وجود دارد؛ بنابراین برنامهریزی در زمینه حفظ و استفاده بهینه از منابع آب و خاک برای توسعه کشور حیاتی است. از جمله فعالیتهای مهمی که میتواند ضمن تولید پایدار برای حفظ آب و خاک این کشور صورت گیرند، عبارتند از: دستکارینکردن مکانیکی خاک، حفظ بقایای گیاهی در سطح خاک و رعایت تناوب زراعی برای بازسازی و حاصلخیزی خاک که اصطلاحاً کشاورزی حفاظتی نامیده میشود. کشاورزی حفاظتی بهعلت مزایای مهمش، بهتدریج جایگزین کشاورزی مرسوم میشود. خاکهای زراعی در کشور ما اغلب در مناطق خشک و نیمهخشک قرار دارد؛ بنابراین اجرای کشاورزی حفاظتی ضرورتی اجتنابناپذیر است. همپنین آقای دکتر اسدی افزود: طبق آخرین آمار که در هشتمین کنگره بین المللی کشاورزی حفاظتی که در خرداد ماه سال جاری در کشور سویس و به طور مجازی برگزار گردید ۲۰۵ میلیون هکتار بوده که بیش از ۱۵ درصد اراضی سطح زیر کشت جهان را در بر می گیرد و قرار است تا سال ۲۰۵۰ به سطح ۷۰۰ میلیون هکتار بالغ گردد. آقای دکتر اسدی در پایان افزود که برای پذیرش کشاورزی حفاظتی باید تغییر فکر و تغییر رفتار در بین برنامه ریزان و محققین و کارشناسان بخش کشاورزی صورت گیرد زیرا توسعه و ترویج کشاورزی حفاظتی به صورت دستوری قابلیت توسعه ندارد.