بازیابی گونه انحصاری استان توسط پژوهشگر بخش تحقیقات جنگل ها، مراتع و  آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش گلستان

پژوهشگر بخش تحقیقات جنگل ها، مراتع و آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان موفق به بازیابی یک گونه انحصاری ایران و استان گلستان  شد.

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، این امر توسط دکتر فاطمه فدایی عضو هیات علمی این بخش انجام شد و  گونۀ  Ophrys turcomanica Renz از تیره ارکیده ها به عنوان گونۀ نادر و انحصاری استان گلستان از نظر جایگاه تاکسونومی برای فلور ایران بازیابی گردید. همچنین برای اولین بار پس از حدود نیم قرن از اولین گزارش آن به عالم گیاهشناسی نمونۀ این گونه برای هرباریوم مرکزی ایران (TARI) جمع آوری گردید. همچنین براساس شیوه‌نامۀ اتحادیۀ جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN)، جایگاه حفاظتی این گونه به‌‌طور قوی در سطح «در بحران انقراض (CR)» تعیین شد.

با مشخص شدن جایگاه تثبیت‌‌شده برای آرایۀ O. turcomanica در سطح گونه، رویشگاه آن در استان گلستان بعنوان شرقی‌ترین رویشگاه شناخته‌‌شده برای سردۀ Ophrys L. در دنیا شناخته می‌شود.

در سال‌‌های اخیر سودای تجارت غده‌های ارکیده و صادرات آن به کشورهایی مانند ترکیه و ایتالیا برای استفاده در صنعت بستنی‌‌سازی و … سودجویان را به کندوکاو در عرصه‌های رویشگاه گونه‌های متعددی از ارکیده‌ها ترغیب کرده است. متأسفانه این روند روبه‌‌رشد تهدید مهمی برای این ذخایر ژنتیکی کم‌‌شمار است؛ به طوری که در سال‌های نه‌‌چندان دور پایان دردناک برخی از آنها ازجمله گونۀ O. turcomanica محتمل است؛ به‌‌علاوه در صورتی که استقلال گونه همچنان مبهم شمرده شده و در میان نام‌‌های مترادف آرایه‌های متعدد ارزیابی گردد، در منابع علمی نیز به فراموشی سپرده شده و روند نابودی آن تسریع می‌‌گردد؛ بنابراین علاوه ‌‌بر ضرورت بازشناخت آن، وجود برنامه‌های حفاظتی برای حفظ و افزایش جمعیت این گونۀ انحصاری و نادر لازم است و پیشنهاد می‌‌شود ازطریق تعیین منطقۀ حفاظت‌‌شده برای رویشگاه گونه و از بین بردن تهدیدات عوامل انسانی و همچنین استقرار پایه‌هایی از آن در باغ گیاه‌‌شناسی ایران، نسبت به بقای این ذخیرۀ ژنتیکی باارزش هرچه زودتر اقدام شود.

مقاله چاپ شده با عنوان ” بازیابی رده‌بندی و جایگاه حفاظتی گونۀ انحصاری و نادر Ophrys turcomanica (Orchidaceae) در فلور ایران” از یافته های علمی فوق در دسترس می باشد.