تهیه دو برنامه تلویزیونی با مشارکت پژوهشگر بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی مرکز تحقیقات و آموزش گلستان

دو برنامه تلویزیونی با مشارکت پژوهشگر بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان تهیه و تدوین شد.

به گزارش روابط عمومی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، در تاریخ چهارشنبه ۲۶ فروردین دو برنامه تلویزیونی توسط سیمای استان گلستان برای پخش در برنامه کشاورزی توسعه از این شبکه و همچنین شبکه سراسری بازار کشاورزی تهیه و ضبط گردید. این دو برنامه در مزرعه گندم یکی از کشاورزان روستای قلعه جیق شهرستان آق قلا واقع در ۱۵ کیلومتری مرکز استان تهیه گردید. در برنامه اول دکتر محمد اسماعیل اسدی پژوهشگر با سابقه آبیاری و زهکشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی مرکز گلستان پیرامون مدیریت مصرف بهینه آب در آبیاری غلات به ویژه گندم و جو با روش آبیاری شیاری و شیوه کاشت جوی و پشته ای و در برنامه دوم پیرامون مراحل حساس آبیاری گندم و نیازهای آبی آن به طور مشروح توضیحاتی ارایه دادند.
دکتر اسدی پیرامون روش بهینه کشت جوی و پشته ای گندم گفتند که برای ایجاد جوی و پشته و استفاده از آبیاری شیاری باید در زمان کشت و آنهم با استفاده از خطی کارهای مجهز به فاروئر مبادرت به ایجاد شیارهای آبیاری نمود زیرا در مراحل بعدی رشد مانند ساقه رفتن و خوشه دهی به علت تراکم رشد نمی توان ایجاد شیار نمود. ایشان پیرامون محسنات آبیاری شیاری در گندم گفتند که:۱ – با توجه به اینکه آب به طور جانبی نفوذ کرده و از طریق صعود موئینه ای به سطح خاک می رسد هیچ گونه سله ای در سطح زمین ایجاد نمی شود. ۲-کنترل دقیق در هدایت آب و توزیع آن ۳- توزیع مناسب ویکنواخت آب۴- کارآئی بالا بخاطر عدم تماس تمامی زمین با آب   ۵- عدم ورس درحد غرقاب ۶- عدم تجمع آب وعبور سریع آب درفاروها که این حالت به شرایط تهویه قسمتهای بالایی ریشه کمک میکند. ۷- مدیریت مناسب درامر آبیاری و سهولت دسترسی به شیارها و بستر کاشت برای عملیات مکانیکی یا دستی بعد از آبیاری ۸- ایجاد زهکش سطحی در سطح مزرعه در مواقع بارندگی سنگین و جلوگیری از اثرات منفی ماندابی شدن
روش آبیاری شیاری یا فارو بالاترین راندمان آبیاری را نسبت به سایر روشهای آبیاری سطحی داردکه راندمان تا میزان ۶۵ درصد نیز گزارش شده است. سیمیت (مرکز بین المللی تحقیقات گندم و ذرت در مکزیک)گزارش میکند که در آزمایشات مزرعه ای و همچنین مشاهداتی که بر روی روش آبیاری شیاری گندم در مقایسه با روشهای معمولی غرقابی در کشورهای چین، هندوستان، پاکستان و ایران صورت گرفته است ۲۵ تا ۵۰ درصد آب  صرفه جویی شده است. این روش مخصوص اراضی تسطیح وتجهیز ونوسازی شده بوده ودراکثر خاکهای منطقه قابل اجرا می باشد. در برخی مناطق دنیا گندم بر روی بسترهای پهن (Raised Beds)  با عرض ۶۰ تا ۹۰ سانتیمتر و ارتفاع ۱۵ تا ۳۰ سانتیمتر و ۲ یا ۳ ردیف کشت در روی هر بستر کشت میگردد. کانالهای بین بسترها جهت آبیاری و زهکشی نبات و هچنین شیارهایی جهت عبور چرخهای تراکتور جهت وجین کردن بکار میروند. آبیاری که در این سیستم نیز بکار میرود از نوع شیاری میباشد. در این روش که اصطلاحا جوی وپشته ای نیز نامیده میشود جریان کوچکی از آب در داخل آبراهه کوچکی (شیار یا جوی) که شیب ملایم و یکنواختی دارد برقرار میشود و با پخش جانبی حد فاصل بین جویها یا شیارها را اشباع می سازد. آب مورد نیاز از نهری که در بالای شیارها قرار گرفته است یا توسط سیفون و اسپایل و یا لوله های دریچه دار (آلومینیومی و یا لاستیکی) تامین می شود. لوله های دریچه دار مجهز به دریچه های خروجی می باشند که فاصله آنها بستگی به عرض شیارها دارد.
در برنامه دوم تلویزیونی ایشان افزودند که:  استان گلستان که یکی از مهم ترین مناطق کشت غلات در کشور است دارای شرایط اقلیمی مدیترانه ای با تابستان های نسبتا گرم و خشک می باشد. در اکثر نقاط این منطقه در مراحل حساس غلات بویژه در مرحله خوشه دهی، گرده افشانی و پر شدن دانه ها مقدار رطوبت طبیعی خاک که از باران یا منبع زیر زمینی تامین می گردد جوابگوی نیاز آبی غلات نیست. لذا این کمبود باید از طریق آبیاری جبران گردد.
یکی از عوامل اصلی در افزایش کمی و کیفی این محصول تأمین به موقع آب مورد نیاز آن است. کمبود آب و عدم استفاده صحیح از آن و همچنین عدم اعمال آبیاری علمی در مراحل حساس رشد، یکی از مهمترین علل کاهش میزان عملکرد در واحد سطح اراضی آبی می باشد. آقای دکتر اسدی در ادامه افزودندکه: بیشترین دوره خشکی، اغلب در زمان خوشه دهی، گلدهی و تشکیل دانه که از نیمه دوم فروردین به بعد می باشد رخ می دهد. (برای اراضی که در نیمه اول آذر و بموقع کشت شده باشند). در طول این دوره که همزمان با حداکثر نیاز گیاه به رطوبت می باشد، تبخیر و تعرق افزایش می یابد ضمن آنکه میزان بارندگی کم است. در طول این دوره تنش رطوبت بیشترین اثر سوء را برعملکرد دانه خواهد داشت. تنش رطوبت در قبل از تلقیح گلها به علت تأثیراتی که بر روی تشکیل سنبلچه ها و تولید گامتها دارد تعداد دانه در هر خوشه را به شدت کاهش می دهد.