مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان GANRRC
مصاحبه دکتر محمد اسماعیل اسدی پژوهشگر پیشکسوت برجسته و بین المللی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان با موضوع آتش زدن بقایای محصول زمین زراعی، در خبرگزاری ایسنا انعکاس مناسبی داشت.
به گزارش روابط عمومی و روابط بین الملل مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، این رسانه گفتگویی را با پژوهشگر این مرکز انجام داده که به شکل زیر بازتاب شده است:
مرگ‌های بی‌صدا در دل خاک
ایسنا/گلستان در این روزها که در زمان برداشت محصولات کشاورزی پاییزه و آغاز کشت محصولات پاییزه قرار داریم، برخی از کشاورزان برای تسریع در کشت بعدی، اقدام به آتش زدن بقایای محصول زمین زراعی خود می‌کنند و با این کار آسیب بسیار جدی به موجودات ریز ذره‌بینی موجود در خاک وارد می‌کنند.
آتش زدن بقایای گیاهی دمای خاک را به بیش از ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌رساند و در این حالت میکروارگانیسم‌های مفید خاک نابود و رطوبت هم از خاک گرفته می‌شود.
عدم آگاهی کافی کشاورزان نسبت به اهمیت خاک که با آتش زدن بقایای گیاه، علاوه بر اینکه هزینه‌های تولیدشان را افزایش می‌دهد، آلودگی هوا و گاها سرایت آتش از مزرعه به عرصه‌های جنگلی و مرتعی را به همراه دارد.
با وجود اینکه در سال‌های اخیر میزان آتش زدن بقایای محصولات در استان گلستان کاهش یافته اما به گفته معاون تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی گلستان، هنوز هم حدود ۱۰ درصد کشاورزان بقایای گیاهی زمین زراعی خود را آتش می‌زنند.
محمدرضا عباسی معتقد است که این کار باعث خارج شدن مواد آلی از خاک، افزایش فرسایش‌پذیری خاک، از بین رفتن موجودات ریز ذره‌بینی در سطح خاک و تبخیر و هدر رفت آب و رطوبت خاک می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: از ۸ سال قبل ادوات کشاورزی وارد استان شده که با استفاده از آن‌ها دیگر مانعی برای کشت محصول در میان بقایای گیاهی وجود ندارد. ادوات کشاورزی حفاظتی و کم خاک‌ورزی با تسهیلات چهار درصدی در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد.
یک پژوهشگر عرصه آب‌وخاک گلستان در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اهمیت خاک به‌عنوان یک منبع تجدید ناپذیر و یکی از مهم‌ترین منابع پایه تولیدات کشاورزی، اظهار کرد: خاک‌ها تأمین‌کننده بیش از ۹۵ درصد مواد غذایی ما شامل نان برنج سیب‌زمینی ذرت و… هستند.
دکتر محمد اسماعیل اسدی با اشاره به اینکه خاک ۲۵ درصد تنوع زیستی موجود در هستی را میزبانی می‌کند، گفت: جانداران ریز مغزی، میکروب‌ها و باکتری‌های موجود در یک قطعه کوچک خاک، بیشتر از تعداد بشر روی کره زمین است.
وی بیان کرد: با آتش زدن بقایای محصولات، تمامی این میکروارگانیسم‌هایی که دیده نمی‌شوند و در هستی ما نقش دارند، از بین می‌رود.
این پژوهشگر عرصه آب‌وخاک گلستان بیان کرد: ما چقدر باید کود شیمیایی و دامی وارد زمین کنیم که خاک حاصلخیزی‌اش را به دست بیاورد درحالی‌که این میکروارگانیسم با رایگان این کار را برای ما انجام می‌دهند.
اسدی تأکید کرد: باید در حفظ و نگهداری از این میکروارگانیسم که خاک ما را حاصلخیز و بارور می‌کنند و به ما حیات می‌دهند، کوشا باشیم.
یک کارشناس کشاورزی در گفت‌وگو با ایسنا بیان کرد: خاک یک موجود زنده است و در آن میلیاردها موجود زنده، زندگی می‌کنند تا خاک را بارور کنند. باکتری‌هایی که در خاک قرار دارند، مواد ریز مغزی خاک را به گیاه منتقل می‌کنند.
مرتضی جلیل‌وند با اشاره به اینکه کشاورزان برای سرعت بخشیدن به انجام کشت بعدی اقدام به آتش زدن بقایای محصول می‌کنند، گفت: با این کار میکروارگانیسم بسیار مفید در خاک از بین می‌رود.
وی خاطرنشان کرد: کشاورزان به زعم خود با آتش زدن بقایا، تخم‌های علف هرز و لاروهای آفت‌ها را از بین می‌برند درحالی‌که سال‌ها این کار را انجام دادند و بعضاً با آفت و علف هرز بیشتری مواجه شدند.
این کارشناس کشاورزی بیان کرد: برای حل این مشکل، کشاورزان در هر هکتار بین ۵۰ تا ۷۰ کیلوگرم کود اوره را در زمین پخش کنند و یک شخم قلمی به زمین بزنند، با این کار علاوه بر اینکه همه بقایا به زیر خاک می‌رود، بخش زیادی از تخم‌های علف هرز از بین می‌رود و آفت‌هایی هم که به شکل کرم یا تخم هستند، در زیر خاک مدفون و در مجاورت اوره تجزیه می‌شوند.
