در سال جاری بر روی بیش از ۲۰۰ هکتار از زمینهای زراعی استان گلستان کشت علمی روی بستر های بلند یا ریز بد انجام شده که این زمینها پس از بارش باران با مشکل آب ماندگی مواجه نشدند.
به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل مرکز تحقیقات و اموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، دکتر محمد اسماعیل اسدی پژوهشگر بین المللی و برجسته مرکز در این خصوص اظهار داشت: امسال در بیش از ۲۰۰ هکتار از زمینهای زراعی استان کشت علمی روی بستر های بلند یا ریز بد انجام شده که این زمینها بعد از بارش باران با مشکل آب ماندگی مواجه نشدند.
دکتر اسدی محقق پیشرو در تحقیقات و استفاده و ترویج روش کشت روی بسترهای بلند، با اشاره به انجام کار تحقیقاتی برای توسعه کشت به روش ریزبِد دراستان گلستان، از کشاورزان خواست با جایگزین کردن روشهای علمی به جای شیوههای مرسوم و سنتی، از متحمل شدن خسارت جلوگیری کنند.
اسدی گفت: از مزایای مهم کشت به این روش میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
– مدیریت بهینه زمان. در برخی مناطق مثل استانهای شمالی و جنوبی که درفصل پاییز بارندگیها زیاد و پی در پی می باشند سامانه کشت روی بسترهای بلند به دلیل اینکه بسترهای از قبل و به طور دایمی آماده شده اند نیازی به تهیه زمین که مدتهای طولانی را لازم دارد نمی باشد لذا می توان در کوتاه ترین فرصت بدست آمده مبادرت به کشت زمین با استفاده از ادوات بی خاک ورز نمود.
– تخلیه رواناب ناشی از بارندگی. حتی اگر به خاطر وقوع بارندگیهای فصلی نیازی به عملیات آبیاری در فصول زمستان و بهار نباشد جویهای ایجاد شده بین بسترها در حکم زهکش عمل نموده و رواناب حاصله را تخلیه می نمایند. همچنین در صورت انجام عملیات آبیاری سطحی، با زهکشی سریع آب مازاد آبیاری بعد از نفوذ در ناحیه ریشه از اثرات منفی آب ماندگی و غرقابی شدن محیط رشد نبات مثل ورس و خوابیدگی جلوگیری می کند. در سامانه کشت روی بسترهای بلند به دلیل عدم شرایط غرقاب بودن مزرعه کاهش ورس (خوابیدگی) خواهیم داشت. همچنین رشد قارچ های عامل بوته میری گندم با روش کشت بذر بر روی پشته های بلند به دلیل عدم حالت غرقابی کمتر می شود.
– مدیریت بهینه مصرف آب. در آبیاری شیاری آب فقط در شیارها جریان پیدا می کند و حالت غرقابی ندارد که تمام سطح زمین را خیس کند در نتیجه علاوه بر کاهش تبخیر بازدهی آبیاری افزایش پیدا می کند.
– کاهش فرسایش خاک در مناطق پرباران به دلیل هدایت آب توسط شیارها یا فاروها.
– بهبود ساختمان خاک و کاهش تراکم خاک به دلیل کنترل مدیریت عبور و مرور. عبور و مرور تراکتور و یاسر ادوات فقط از درون شیارهای مشخص صورت می گیرد و به هیچوجه بستر های کشت محل عبور و مرور ادوات کشاورزی نخواهد بود.
– افزایش میزان سبز شدن بذر و یکنواختی مزرعه
– امکان استفاده از همان بسترها یا پشته ها در کشت های بعدی
– به خاطر فاصله بین بسترها هوادهی بین بوته های کشت بهتر صورت گرفته و در نتیجه کاهش بروز بیماری های قارچی و هوازی را خواهیم داشت. همچنین عمل فتوسنتز و استفاده موثر از انرژی خورشیدی برای نبات مورد نظر بهتر صورت می گیرد.
– بقایای گیاهی می تواند در روی بسترها باقی بماند که نتیجه آن افزایش ماده آلی خاک، کاهش تبخیر و حفظ خاک به عنوان یک منبع پایه تولید می باشد. با حفظ بقایای گیاهی استفاده از روش بی خاک ورزی در روی بسترها برای منافع بیشتر و حفظ بسترها به عنوان بستر دایم باید پایدار باشد.
– کاهش سله بندی و خفگی بذر. زیرا سامانه کشت رایز بد از کمبود اکسیژن در منطقه بالایی ریشه برای مدتهای طولانی جلوگیری کرده و اجازه دسترسی سریع به سطح بستر برای فعالیت مکانیکی و یا دستی را پس از آبیاری فراهم می نماید.
– افزایش تولید
در کشت به روش رایزبِد، محصول در بسترهای بلند خاکی کشت و در کنار آن نیز جویهایی احداث میشود که این جویها هنگام بارش باران با خروج آب از زمین مانع ماندابی میشوند.
در استان گلستان ۶۶۷ هزار هکتار زمین کشاورزی وجود دارد که هر ساله ۵۰۰ هزار هکتار آن به زیر کشت محصولات پاییزه از جمله گندم، کلزا، جو، باقلا، سیب زمینی و چغندر قند میرود که نیاز مبرم به استفاده از روشهای نوین کشاورزی برای افزایش راندمان تولید، صرفه جویی در مصرف آب، کاهش هزینههای کاشت، داشت، برداشت و جلوگیری از آب ماندابی و جبران خسارت ناشی از آن وجود دارد. دکتر اسدی در پایان افزود که با توجه به ارزیابی های به عمل آمده این استان توان اجرای کشت روی بسترهای بلند یا ریزبد را در سطح ۷۰۰۰۰ هکتار دارد.