مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان GANRRC
دکتر محمد اسماعیل اسدی پژوهشگر آبیاری و زهکشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان در کارگاه آموزشی کشاورزی حفاظتی استان همدان به ایراد سخنرانی پرداخت.
به گزارش روابط عمومی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، این کارگاه آموزشی یک روزه در محل مرکز آموزش کشاورزی شهید مدنی شهرستان همدان برگزار شد. این برنامه تحت عنوان کشاورزی حفاظتی با شرکت مدیران، کارشناسان مراکز خدمات و مدیریت های جهاد کشاورزی شهرستان های تابعه استان همدان و دعوت از کشاورزان پیشرو، مددکاران ترویجی و تشکل های خدمات مکانیزه و رشکت های تعاونی تولید روستایی استان و نیز حضور محققان مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی استان همدان برگزار شد. در این کارگاه دکتر محمد اسماعیل اسدی عضو هیات علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی این مرکز به عنوان سخنران اصلی در مطالب مبسوطی به تشریح فلسفه کشاورزی حفاظتی و تبیین اصول آن و لزوم اجراییشدن آن در کشور پرداخت. دکتر اسدی اظهار داشت: بعد از گذشت یک دهه از انجام تحقیقات بر روی کشاورزی حفاظتی این مهم هنوز در دانشگاه ها و دانشکده های کشاورزی مورد غفلت واقع شده است.
دکتر محمد اسماعیل اسدی در کارگاه آموزشی کشاورزی حفاظتی مرکز آموزش عالی شهید مدنی همدان افزود: کشاورزی حفاظتی راهکاری مناسب برای حفظ و اصلاح منابع کشاورزی با هدف افزایش تولید و پایداری محصول همراه با حفظ محیط زیست است که طی ۱۰ سال اخیر تحقیقات بسیاری در این زمینه انجام شده است.وی اضافه کرد: با این اوصاف اما هنوز دانشگاههای کشاورزی نه تنها در این مبحث فعالیتی انجام نداده اند بلکه همان کشاورزی مرسوم را که شخم زدن و زه کشی و آتش زدن بقایای گیاه را آموزش می دهند. وی بیان کرد: در کشاورزی حفاظتی بجای استفاده از روش های خاک ورزی رایج، از خاک ورزی های حفاظتی با رویکرد حفظ و پایداری خاک استفاده می شود، به این معنا که حداقل دستکاری و جابجایی خاک صورت می گیرد و زیر و رو شدن خاک در این روش مثل سیستم های مرسوم صورت نمی گیرد و حداقل ۳۰ درصد بقایای محصول قبل در سطح خاک حفظ می گردد. وی تصریح کرد: هر ذره خاک دارای میلیون ها میکروارگانیسم زنده بوده که همه در تعامل شیمیایی و فیزیکی با محیط خاک است و لذا حفظ آن از اهمیت بسیار زیادی برخورداراست.
وی با اشاره به کاهش بارندگی و تغییرات آب و هوایی در سالهای اخیر اظهار کرد: مدیریت و مصرف نادرست منابع آبی منجر به ایجاد بحران و تنش آبی در کشور شده است.وی ادامه داد: در کشور ما که با بحرانی مانند آب روبرو هستیم اجرای طرح کشاورزی حفاظتی می توانند کمک زیادی در جهت صرفه جویی این مایه حیات داشته باشد. وی با تاکید بر نقش کشاورزی حفاظتی در توسعه ی پایدار گفت: اگر ما به دنبال یک روش برای توسعه ی پایدار در بخش کشاورزی باشیم، به یقین طرح کشاورزی حفاظتی می تواند بهترین و مناسب ترین روش در این زمینه باشد. این پژوهشگر بخش کشاورزی افزود: کشاورزی حفاظتی یک موضوع جدید نیست بلکه یک شیوه ی کشت است که چندین دهه است در کشورهای مختلف از آن استفاده می شود. دکتراسدی تصریح کرد:کشاورزی حفاظتی مبتنی بر سه اصل است که آن را از کشاورزی سنتی جدا کرده و این سه اصل موجب می شود نوعی تمایز بین دو روش کشت وجود داشته باشد.
وی بیان کرد: اصل اول دست کاری نکردن خاک یا کمتر دست کاری کردن آن است که نباید از گاوآهن های برگردان مرسوم امروزی استفاده کرد چرا که یکی از مشکلات کشاورزی به روش سنتی گاوآهن های برگردان است که موجب به هم زدن خاک در عمق زیاد می شود وی ادامه داد: برهم زدن خاک و شخم های پی در پی موجب فرسایش خاک، آمدن شوری به سطح خاک، افزایش فرسایش آبی و بادی و کاهش مواد آلی می شود.
این عضو هیات علمی مرکز تحقیقات گلستان خاطر نشان کرد: نگهداری بقایای علف های کشت قبلی یکی دیگر از اصل های مهم در کشاورزی حفاظتی است که با برجا گذاشتن بقایای محصولات در سطح خاک، فعالیت فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک افزایش می یابد و ضمن افزایش مواد آلی خاک به اصطلاح خاک زنده و با طراوت و سالم می ماند که در این زمینه لازم است تجهیزات و ماشین آلات جدید خاک ورزی و کشاورزی حفاظتی جایگزین دستگاه های قدیمی شود. دکتر اسدی گفت: اصل سوم کشاورزی حفاظتی تنوع و تناوب محصولات زراعی است که موجب کاهش آفت و علف های هرز می شود و در دنیا کشاورزی حفاظتی را با این سه اصل می شناسند که البته کشاورزی حفاظتی در یک زمان کوتاه مدت نمی تواند در کشور رواج پیدا کند و ما برای رواج این شیوه ی کشت نیازمند فرایندهای طولانی مدت هستیم.وی با تاکید بر فرهنگ سازی در اجرای کشاورزی حفاظتی افزود: هنوز کشاورزان بر این باورند که کشت سنتی بیشترین درآمد و بازده را برای آنها دارد و باید با اجرایی کردن برنامه های مختلف، کشاورزان را در جریان آسیب های کشاورزی سنتی و مزایای کشاورزی حفاظتی قرار داد. وی تاکید کرد: صرفه جویی ها در کشاورزی حفاظتی تنها به مصرف آب منتهی نمی شود بلکه در مصرف سوخت، نهایت صرفه جویی را فراهم می کند.وی بیان کرد: کشاورزی حفاظتی برنامه یی برای هر دو شیوه ی کشت آبی و دیم است اما در دنیا بیشتر در بخش دیم این برنامه اجرا می شود و چون در کشور اراضی دیم نسبت به اراضی آبی بیشتر است ما می توانیم با برنامه ریزی دقیق در بخش دیمکار کشور، کشاورزی حفاظتی را رواج دهیم.وی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: بیش از ۷۰ درصد آب شیرین موجود در جهان در بخش کشاورزی مصرف می شود که این میزان در کشور ما ۹۲ درصد است. این عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و آموزش و منابع طبیعی استان گلستان عنوان کرد: باید راهکاری برای حل معضل مصرف زیاد منابع آبی در بخش کشاورزی و بهره وری پایین در این بخش اندیشیده شود.دکتراسدی اظهار کرد: هدر رفت آب نیز به نسبت بارشهای جوی و نیازهای حقیقی بسیار زیاد بوده که برنامه ریزی غلط و محدودیت های طبیعی ایران را به سمت تنش آبی سوق داده است. وی پیشنهاد کرد: سیاست های مدیریت یکپارچه و متمرکز حوضه ها و منابع آب با لحاظ حقابه زیست محیطی تدوین شود.
