کشت کلزای علوفه‌ای، انتخاب هوشمندانه برای حمایت پایدار از دامپروری

در مصاحبه با خبرگزاری ایرنا توسط عضو هیئت‌علمی بخش زراعی – باغی و محقق بخش علوم دامی، کلزای علوفه‌ای به‌عنوان یکی از محصولات راهبردی در بهبود نظام‌های زراعی و تغذیه دام، جلب‌توجه محققان و کشاورزان و با نگاه به آینده صنعت کشاورزی و دامپروری، یک گزینه چندمنظوره برای بهینه‌سازی کشاورزی و بیشترشدن بهره‌وری دام در حال گسترش مطرح شد.
به گزارش روابط‌عمومی و امور بین‌الملل مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان به نقل از خبرگزاری ایرنا؛ علیرضا صابری، عضو هیئت‌علمی بخش زراعی – باغی و غلامعلی هلاکو محقق بخش علوم دامی این مرکز، به تشریح ابعاد مختلف کلزای علوفه‌ای برای حمایت پایدار از دامپروری پرداختند.
به گزارش ایرنا، کلزای علوفه‌ای به‌عنوان یکی از محصولات راهبردی در بهبود نظام‌های زراعی و تغذیه دام، توجه محققان و کشاورزان را به خود جلب کرده و با نگاه به آینده صنعت کشاورزی و دامپروری، این گیاه به‌عنوان یک گزینه چندمنظوره برای بهینه‌سازی کشاورزی و بیشترشدن بهره‌وری دام در حال گسترش است.
هزاران فعال صنعت دامپروری گلستان در سال‌های اخیر به دلایلی از جمله خشکسالی و بیشترشدن قیمت نهادهای دامی، در تأمین خوراک دام دچار مشکل هستند که سرمایه‌گذاری در کشت کلزای علوفه‌ای می‌تواند بخشی از نگرانی دامداران را برای تأمین تغذیه دام کم کند.
گلستان جایگاه ویژه‌ای در تأمین امنیت غذایی کشور دارد و بخش دامپروری استان در شرایط عادی و به‌دوراز خشکسالی، حدود ۶.۵ درصد از نیاز پروتئین کشور را تأمین می‌کند.
طبق داده‌های آماری مسئولان جهاد کشاورزی گلستان، در این استان شمالی یک میلیون و ۲۶۰ هزار رأس دام سبک و ۳۵۰ هزار رأس دام سنگین در این استان برای پرورش وجود دارد که از محل پرورش آن سالانه ۳۰۰ هزار تُن شیر خام و ۲۹ هزار تُن گوشت قرمز تولید می‌شود.
یک محقق مرکز تحقیقات، آموزش، کشاورزی و منابع طبیعی گلستان در خصوص زراعت کلزای علوفه‌ای در استان گفت امکان گسترش کشت کلزای علوفه‌ای در استان وجود دارد ولی نیازمند سرمایه‌گذاری است.
علیرضا صابری به خبرنگار ایرنا افزود: رقم «پُراست» کلزای علوفه‌ای برای زراعت در زمین‌های کشاورزی استان مناسب است و بهره‌برداران می‌توانند زمین‌های خود را به این کشت اختصاص دهند.
وی ادامه داد: زمان کاشت این رقم همانند کلزای معمولی در گلستان بسته به شرایط اقلیمی از اوایل آبان صورت می‌گیرد علاوه بر این می‌توان کشت کلزای علوفه‌ای را در زمین‌های لب شور انجام داد.
به گفته وی عملکرد کلزای علوفه‌ای پُراست، در هر هکتار از اراضی شمال استان (آق قلا)، ۶۰ تُن علوفه تر و ۱۰ تُن علوفه خشک بوده و در هر هکتار مناطق جنوبی استان (علی‌آبادکتول و گرگان) ۷۰ تُن علوفه تَر و ۱۱ تُن علوفه خشک می‌توان برداشت کرد.
صابری در خصوص ویژگی زراعت کلزای علوفه‌ای، افزود: استفاده از آب سبز و نداشتن آفت و بیماری از ویژگی زراعت این محصول پاییزه در استان به شمار می‌رود و هزینه تأمین آب و مقابله با آسیب در برابر کشت سایر فرآورده‌های کشاورزی کم می‌شود.
وی رعایت تناوب کشت مؤثر، برداشت زودهنگام، کیفیت تغذیه کلزای علوفه‌ای، سیلوپذیر بودن و داشتن پروتئین مطلوب را از دیگر ویژگی سرمایه‌گذاری در کشت کلزای علوفه‌ای برشمرد.
صابری خاطر نشان کرد: ارقام جدید کلزا علوفه‌ای از سوی محققان این استان آماده شده و می‌توان در استان‌های گلستان، مازندران و گیلان آن را کشت کرد.
وی ادامه داد: کلزای علوفه‌ای در مقایسه با کلزای خوراکی صرفه بیشتری برای بهره‌برداران دارد چون کشت نیاز آبی این محصول با آب باران تأمین می‌شود در حالی است که کشت گندم و کلزای معمولی به آبیاری تکمیلی نیاز دارد.
وی از گسترش طرح آزمایشی کشت کلزای علوفه‌ای در گلستان در سال کشاورزی جاری خبر داد و گفت: در سال کشاورزی جاری طرح آزمایشی کشت کلزای علوفه‌ای با ارقام جدید در ۱۲ شهرستان گلستان به اجرا در خواهد آمد.
صابری در خصوص ناهمگونی (تفاوت) درآمد کشت کلزای علوفه‌ای با کلزای معمولی، افزود: کشت این محصول دامی با کلزای معمولی یکسان است و فرق آن نیاز نداشتن به آبیاری و نبود بیماری و برداشت زودهنگام است.
وی تأکید کرد: دامداران استان گلستان برای زراعت کلزای علوفه‌ای پای کار آمده و با بستن قرارداد با بهره‌برداران، از مزایای آن در تأمین تغذیه پرورش دام استفاده کنند.
متخصص تغذیه دام و محقق مرکز تحقیقات آموزش، کشاورزی و منابع طبیعی گلستان هم در خصوص فواید کلزای علوفه‌ای در تغذیه دام گفت: این گیاه علوفه‌ای از جمله منابع غذایی با ارزش برای دام بوده و حاوی مقدار بالایی از پروتئین با کیفیت است.
غلامعلی هلاکو به خبرنگار ایرنا افزود: یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد کلزای علوفه‌ای، محتوای بالای اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ بوده و به بهبود سلامت قلب و سیستم ایمنی دام‌ها کمک می‌کند و فیبر موجود در آن نیز به هضم بهتر غذا و بهبود عملکرد گوارشی دام‌ها منجر می‌شود.
وی ادامه داد: استفاده از کلزای علوفه‌ای به‌عنوان یک جیره غذایی تمام‌کننده برای دام، علاوه بر کم‌کردن هزینه تغذیه‌ای، باعث بیشترشدن تولید شیر و بهبود کیفیت گوشت در دام‌های پرواری می‌شود. همچنین، این گیاه توانسته است میزان چربی‌های ناسالم در گوشت را کم کرده و گوشت با کیفیت‌تری تولید کند.
محقق مرکز تحقیقات آموزش، کشاورزی و منابع طبیعی گلستان تأکید کرد که کلزای علوفه‌ای انتخاب هوشمندانه‌ای برای دامداران است که می‌تواند علاوه بر بهبود وضعیت تغذیه‌ای دام‌ها، به بیشترشدن بهره‌وری و سودآوری در دامپروری کمک کند.
گلستان با داشتن ۶۶۷ هزار هکتار زمین کشاورزی از قطب‌های مهم تولید محصولات کشاورزی به‌ویژه دانه روغنی کلزا به شمار می‌رود و به گفته کارشناسان دانه‌های روغنی با توجه به شرایط جوی مساعد، ظرفیت کشت سالانه ۵۵ تا ۷۰ هزار هکتار دانه روغنی را دارد.
کلزا یکی از بهترین گیاهان دانه روغنی برای زراعت به شمار می‌رود و کشت آن به ۲ صورت پاییزه و بهاره صورت می‌گیرد که زراعت پاییزه آن در استان گلستان به دلیل استفاده از آب سبز و تناوب زراعی معقول بوده و سالانه بیشترین سطح زیر کشت را در میان استان‌های کشور به خود اختصاص می‌دهد.