مهندس محمد حسن پناه مسول روابط عمومی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان در همایش روابطعمومی الکترونیک با محوریت روابطعمومی و بلاکچین که با حضور بیش از ۵۰۰ تن از استادان، مدیران و کارشناسان روابطعمومی و فعالان و بلاکچین از سراسر کشور روز یکشنبه هشتم اردیبهشتماه ۱۳۹۸ در محل مرکز همایش های بازار بزرگ ایران در تهران برگزار شد حضور یافت.
به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، در این آیین که درروز دوم همایش انجام شد دکتر سعیدرضا عاملی، دکتر محمد سلطانیفر، دکتر شاهو صبار، رضا قربانی، مصطفی نقیپورفر، کاوه مشتاق و دکتر علی آدوسی، ارائههایی با محوریت فناوری بلاکچین داشتند و سخنان متنوعی در این حوزه ارایه شد که چکیده سخنرانی های ارایه شده به شرح زیر می باشد:
روابطعمومی بلاکچین، روابطعمومی بدون واسطه است
دکتر سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، اولین سخنران این همایش بود. او در ارائهای با عنوان «روابطعمومی بلاکچین و نظام خدمات و ارتباطات جدید»، ضمن معرفی و بیان تاریخچهای از توسعه مفهوم بلاکچین، روابطعمومیِ بلاکچین را روابطعمومی بدون واسطه نامید.
عاملی با بیان اینکه در نظامهای بروکراتیک فاسد، امکان فساد وجود دارد، گفت: «در روابطعمومی بلاکچین، نودها بدون واسطه و تعاملات بدونمرکزی یا همهمرکزی ایجاد میکند».
او ادامه داد: «بلاکچین یک نظام حکمرانی جدید خدمات و ارتباطات در بستر دیجیتال محسوب میشود که بیشتر در خدمات و ارتباطات مالی شناخته شده است ولی منطق عملکردی در آن قابلتعمیم به همه انواع خدمات و ارتباطات است».
او افزود: «لذا روابطعمومی هم در مسیر رشد و کمال خود، برای وظایف خود از جمله ارتباطات و خدمات تعاملی، اطلاعرسانی، مشارکتپذیری در کارها و تامین منافع ذینفعان، میتواند از بلاکچین استفاده کند.»
عاملی در ادامه، سهگونه روابطعمومی با عناوین روابطعمومی بلاکچین خصوصی، روابطعمومی بلاکچین کنسرسیومی و روابطعمومی بلاکچین عمومی را برشمرد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان به برخی از مزایای بلاکچین اشاره کرد. اطمینانبخش بودن و اعتبار، شفافیت، محرمانگی، بیواسطگی، مشارکتپذیری و وسعت جهانی از جمله مزایای ذکرشده توسط او بود.
راههای کاستن اخبار جعلی
در ادامه همایش، دکتر محمد سلطانیفر، رئیس کمیته علمی همایش روابطعمومی الکترونیک، در ارائهای به معرفی مفهوم اخبار جعلی و راههای کاستن آنها پرداخت.
او با بیان اینکه واژهنامه کالینز، واژه فیکنیوز را واژه سال ۲۰۱۷ انتخاب کرده است، به برخی از اخبار جعلی روزهای اخیر در فضای مجازی اشاره کرد و گفت: «راهکار مبارزه با اخبار جعلی، برخورد با شبکههای اجتماعی نیست».
او در ادامه برخی از راهکارهای مقابله با اخبار جعلی را بر شمرد. رشد تفکر انتقادی بهواسطه دولت، رسانهها و مراکز علمی و ترویج تفکر شک دکارتی، باور مخاطرهآمیز بودن اخبار جعلی و همچنین عدم استفاده و پرهیز از هرگونه اخبار جعلی توسط دولت، نهادهای رسمی و سازمانها از جمله این راهکارها هستند.
توجه به تولید موتورهای ویژه شناسایی و معرفی سریع اخبار جعلی، توجه ویژه روابطعمومیها به وظیفه اصلی خود در تسریع تکذیب اخبار جعلی، معرفی منابع جعلی و شناسایی منافع آنان، گسترش آموزش در خصوص شناسایی اخبار جعلی در همه نهادها از جمله آموزشوپرورش، دانشگاهها، خانوادهها و سازمانها و توجه ویژه به شبکههای اجتماعی، کانالها و سایتهای افشاگر اخبار جعلی و ایجاد مرجعیت رسانهای برای آنها، از دیگر راهکارهای مطرحشده توسط سلطانیفر بود.
محتملترین کاربردهای بلاکچین چیست؟
در ادامه، شاهو صبار، مقالهای با عنوان «زنجیره: یک فراتحقیق در مورد ظرفیتها، خطرات و کاربردهای مختلف فناوری بلاکچین» را که کار مشترک او با علی معصومیفر بود، ارائه داد.
او نگرش فعلی در مورد بلاکچین را با موج هایپ موفقیت سایتهای اینترنتی در دهه ۹۰ مقایسه کرد و گفت: «باید روندها را بشناسیم و از این طریق، بفهمیم که کدام یک از کاربردهای بلاکچین برای ما مفید و کاربردی هستند و کدام یک از کاربردهایی که برای آن مطرح میشود، در عمل رخ نخواهند داد».
صبار که در فراتحقیقش به همراه معصومیفر، پژوهشهای پیشین در خصوص بلاکچین را بررسی کرده بودند، در ادامه به ۲۱ کاربرد مطرح شده برای بلاکچین در این پژوهشها اشاره کرد.
«انتقال سهام، اوراق قرضه و اسناد»، «صدور گواهی دیجیتال»، «جایگزین شدن به جای پول فیزیکی»، «ثبت رای الکترونیک»، «سپرده نزد شخص ثالث (اسکرو)»، «پرداخت هزینههای پزشکی» و «ذخیره اطلاعات فردی»، ۷ کاربردی بودند که صبار تحقق آنها را محتملتر دانست.
کارگاه آموزشی «مبانی بلاکچین»
در ادامه چهاردهین همایش روابطعمومی الکترونیک، کارگاه آموزشی «مبانی بلاکچین» توسط رضا قربانی برگزار شد.
او در ابتدای کارگاه با اشاره به تجربیات دورههای اولیه همایش روابطعمومی الکترونیک گفت: «۱۱ سال پیش که جابز و همکارانش، گوشی هوشمند اپل را برای اولین بار معرفی کردند، اولین دورههای همایش روابطعمومی الکترونیک در حال برگزاری بود و کاربرد این گوشیهای هوشمند برایمان ناشناخته بود. حالا در طول سالهای اخیر، همین گوشیهای هوشمند روابطعمومی را متحول کردهاند».
او در ادامه، برای تکنولوژیهایی نظیر گوشی هوشمند یا بلاکچین، تعبیر قوی سیاه را به کار برد که به نظر غیرممکن هستند اما اگر رخ بدهند، تحولات عظیمی به وجود میآید.
رضا قربانی در ادامه، آموزش بلاکچین را با معرفی دستگاه اعداد پایه ۱۰، پایه ۲ و پایه ۱۶ شروع کرد و در ادامه ضمن معرفی مفهوم رمزنگاری و رمزگشایی، تابع Hash، بلوک، عدد تصادفی Nonce و عمل ماین کردن را معرفی کرد.
دلایل امنیت بلاکچین، رمزنگاری نامتقارن و کلید عمومی و خصوصی از جمله دیگر مواردی بود که قربانی به حاضران در همایش روابطعمومی الکترونیک معرفی کرد.
قربانی ضمن نمایش دمویی از بلاکچین به مخاطبان، استفاده از بلاکچین برای «انتقال ارزش» را کاربرد اصلی آن دانست و گفت: «استفاده از بلاکچین برای انتقال محتوا، مانند استفاده از بنز برای تاکسی است که البته برخی چنین استفادهای از بنز میکنند».
کاربردهای بلاکچین در محیطهای واقعی و معرفی استارتآپهای فعال در این حوزهها
پس از کارگاه مبانی بلاکچین، مصطفی نقیپورفر، مدیر آزمایشگاه نوآوری بلاکچین به معرفی کاربردهای بلاکچین در محیطهای واقعی پرداخت.
او ضمن اشارهای کوتاه به تاریخچه ظهور بلاکچین و همزمانیاش با دوره سقوط بانکها در آمریکا گفت: «بلاکچین یک سیستم پرداخت خردبهخرد یا همتابههمتا (P2P) است اما این تنها کاربرد بلاکچین نیست».
نقیپورفر، در ادامه به کاربردهای بلاکچین در بانکداری، مالی و فینتک، خیریه، ذخیرهسازی ابری فایلها، بارنامه الکترونیکی، اعتبارسنجی افراد، امنیت سایبری، پرداخت یارانه دولتی، آموزش، منابع انسانی، بیمه، سلامت هوشمند، رسانه و… پرداخت و در هر شاخه، چند استارتآپ موفق جهان را معرفی کرد.
او با اشاره به هزینههای استفاده از شبکه بانکی برای پرداختهای خرد، کاربرد بلاکچین در پرداخت خرد و چند نمونه از سرویسهای موفق در این زمینه را معرفی کرد.
بلاکچین با شفافیتی که دارد، مسیر پول اهداشده به موسسات خیریه از ابتدا تا آغاز را مشخص میکند. همچنین در حوزههایی نظیر بارنامه الکترونیکی و اعتبارسنجی افراد، گزارشهایی شفاف، دقیق و قابلدسترسی ارائه میدهد که امکان دستکاری در آنها وجود ندارد.
بلاکچین با توجه به کلیدهای عمومی و خصوصی که دارد و همچنین ویژگی توزیعشده بودن، امنیت بالایی دارد و با استفاده از آن، حتی میتوان حملاتی نظیر حملات Ddos را هم خنثی کرد.
بلاکچین و شناسایی اخبار جعلی
یاشار راشدی در ارائهاش با عنوان «بلاکچین چگونه روابطعمومی را دگرگون خواهد کرد»، ضمن مرور کوتاهی بر مفهوم تابع هش و سایر مفاهیم اولیه بلاکچین، به رواج مفهوم فیکنیوز و deep fake اشاره کرد و گفت: «اخیرا با پیشرفت تکنولوژی، در deep fake به جایی رسیده این که میتوانیم با پردازش عمیق ویدئوهای موجود، ویدئوهای جعلی از افراد بسازیم».
او در ادامه راهکاری را پیشنهاد داد که طی آن، رسانهها میتوانند با قرار دادن یک کیوآر کد در کنار ویدئوهای منتشرشدهشان، ویدئوی موردنظر را قابلردیابی کنند تا منبع هر خبر قابل شناسایی باشد.
بلاکچین موجب قدرت گرفتن مردم میشود
کاوه مشتاق، یکی دیگر از سخنرانان همایش روابطعمومی الکترونیک بود. او در ارائه مقاله «بلاکچین و روابطعمومی» که کار مشترک او و میرسهیل نیکزاد بود به مزایای بلاکچین در روابطعمومی پرداخت.
او گفت: «شبکه بلاکچین غیرقابل تغییر است و هیچ کس نه رسانه، نه هکر و نه دولت بیگانه امکان تغییر محتوای منتشرشده را ندارد. همچنین شفافیت بلاکچین عمومی و اعتمادپذیری که بهواسطه همان غیرقابل تغییر بودن و شفافیت است، از جمله دیگر ویژگیهای ارزشمند بلاکچین در روابطعمومی است چراکه روابطعمومی نیاز به اعتماد مخاطبانشان دارند».
مشتاق افزود: «همین خواص ذکرشده، باعث حذف اشخاص واسطه و در نتیجه قدرت گرفتن مردم میشود. با بلاکچین، قدرت خیلی از سازمانها حذف میشود و یا تغییر میکند.»
او افزود: «این بستر فرصت خوبی است تا بخشنامههای دولتی روی آن قرار گیرد و دولتها از دسترسی تمام مردم به آن و به صورتی امن و بدون امکان دستکاری مطمئن شوند».
مشتاق در پایان، بلاکچین را یک هایپ دانست که صرف ادعای استفاده از آن، تبلیغاتی بزرگ برای شرکتها است و ارزش سهام برخی از شرکتهای آمریکایی، با ادعایشان مبنی بر استفادهشان از بلاکچین، در بورس نیویورک افزایش یافته است.
بلاکچین و بازارگرایی
مقاله «بازارگرایی روابطعمومی در عصر بلاکچین» آخرین ارائه این همایش بود. دکتر علی آدوسی، ارائهاش را با نمایش بخشهایی از فیلم سینمایی گلن گلوری رز آغاز کرد و در تفسیر آن گفت: «اگر محصولات ما بازارگرا باشند، دیگر نیازی به فریب مشتریان و یا فشار به فروشندگانمان از طریق تحقیر آنان نیست».
آدوسی در ادامه ضمن معرفی مفاهیم سازمانگرایی، کارکردگرایی و محصولگرایی، سازمانی را موفق دانست بازارگرا باشد و کارکردها و محصولاتش در راستای نیازهای مشتریان باشد.
او در ادامه، به چهار الگوی روابطعمومی معرفیشده توسط گرونیک و هانت اشاره کرد. سپس با اشاره به الگوی چهارم که الگوی دوسویه همسنگ نام دارد گفت: «در الگوی چهارم، ارتباطات دوسویه است و مخاطبان همسنگ با سازمان هستند. اگر بخواهیم این الگو را بهروز کنیم، در مدل پنجم، تاثیرگذاری مخاطبان حتی از خود سازمان هم بیشتر خواهد شد».
«امنیت»، «شفافیت» و «مالکیت معنوی» سه تاثیر بلاکچین است که به اعتقاد آدوسی در روابطعمومی تاثیرگذار خواهند بود. او گفت: «بهواسطه تاثیرات بلاکچین، حق انتخاب مخاطبان افزایش مییابد با هدفمند شدن تبلیغات و اطلاعرسانیها و کاهش تبلیغات آزاردهنده، بهبود تجربه مشتریان رقم میخورد».