مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان GANRRC
دکتر علیرضا کیانی استاد پژوهش و معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافته مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان و “پژوهشگرمروج ارشد” سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در “حوزه تخصصی آب – شوری” در همایش خشکه کاری برنج، چالش ها و راهکارها سخنرانی خود را ارایه داد.
به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، دکتر علیرضا کیانی در بخشی از سخنان خود در خصوص کشت مستقیم (خشکه کاری) برنج، با توجه به بررسی های انجام شده و دستاوردهایی که تا کنون از طرح های تحقیقاتی این حوزه بدست آمده است گفت: سطح زیر کشت برنج در استان گلستان طی سال های اخیر گسترش زیادی یافته است و با توجه به قیمت مناسب برنج، افزایش کشت و تولید سبب بهره مندی اقتصادی زارعین برنج کار و افزایش درآمد آن ها شده است. از طرف دیگر افزایش سطح کشت چالش بزرگی برای کاهش منابع آب های زیرزمینی و تخریب ساختمان خاک با توجه به نوع سیستم کشت ایجاد نموده است. در حال حاضر آبیاری این گیاه به روش غرقابی انجام می شود که موجب مصرف زیاد آب و پایین آمدن راندمان آبیاری می گردد. بررسی پیرامون ارائه راهکارهای مناسب برای استفاده بهینه از آب و بکارگیری روش های آبیاری با راندمان بالا امری ضروری است. بحران آب در استان گلستان، قابلیت گسترش این محصول در سیستم کشت مستقیم یا خشکه کاری را فراهم می آورد. میزان آب مصرفی در کشت سنتی در گلستان حدود ۱۴-۱۲ هزار متر مکعب در هکتار و در بعضی از استان ها تا ۲۰ هزار متر مکعب گزارش شده است.
معاون پژوهشی مرکز گفت: خشکه کاری یکی از روشهای مهم کاهش مصرف آب در برنج است و باعث افزایش بهره وری آب می گردد. گزارشات مختلف نشان دهنده کاهش ۳۰ تا ۴۰ درصدی مصرف آب تحت این سیستم نسبت به کشت غرقاب می باشد. از مهمترین مزایای فنی و اقتصادی خشکه کاری برنج میتوان به:
-سادگی اجرا، سهولت جهت اجرا در سطح وسیع و امکان افزایش سطح زیر کشت برنج در اراضی غیر نسق
– کاهش مصرف آب به ۳۰ تا ۴۰ درصد و امکان افزایش سطح زیر کشت محصولات استراتژیک نظیر سویا و پنبه
– کاهش تردد ماشین آلات در مزرعه، امکان استفاده از ماشین آلات موجود، کاهش عملیات خاک ورزی و جلوگیری از تخریب ساختمان خاک،
– اجرای خاک ورزی حفاظتی، اجرای تناوب زراعی، امکان حفظ بقایا و افزایش مواد آلی خاک
-کاهش آلودگی های زیست محیطی و گازهای گلخانه ای
-کاهش نیاز به نیروی کار و کارگر
-کاهش هزینه های تولید و افزایش درآمد خالص زارعین
پژوهشگر مروج ارشد سازمان تحقیقات در تکمیل مسائل این حوزه گفت: به هر حال علی رغم مزایای ذکر شده و همچنین امکان افزایش مشکلات فنی، چالش های اجتماعی و امنیتی ناشی از کشت برنج به روش مرسوم، کشت برنج به روش خشکه کاری یا مستقیم عمدتا به دلیل مشکلات فنی موجود به ویژه کنترل ضعیف علف های هرز در این سیستم و احتمالا کاهش نسبی عملکرد و همچنین عدم حل کامل مباحث و مشکلات تحقیقاتی در استان گلستان توسعه نیافته است و تلاش های محدود صورت گرفته در سال های گذشته عمدتا ناموفق بوده است. بدون شک برای نیل به این هدف و توسعه خشکه کاری بایستی مشکلات فنی موجود نظیر تعیین علفکش یا روش مناسب برای کنترل علف های هرز، تعیین نیازهای غذایی، تعیین ماشین آلات مناسب برای مدیریت کاشت و داشت، تعیین بهترین سیستم آبیاری و سایر موارد به زراعی در دستور کار قرار گیرد. همچنین با بکارگیری برنامه های آموزشی امکان انتقال یافته های تحقیقاتی فراهم شود.
